De mogelijkheden van AI in bedrijfsovernames concreet gemaakt

Mkb en bedrijfsovernames geen match made in heaven

Vanuit Hogeschool Utrecht is Maud Broeken betrokken bij de Learning Community AI & Bedrijfsovernames: “Het bedrijfsovernameproces is complex en ingewikkeld. Het is bovendien niet altijd hetzelfde. Echt maatwerk dus. Wij kijken voor welke onderdelen we AI kunnen inzetten om de bedrijfsadviseur te ondersteunen. De vraag van de adviseurs staat centraal. Vervolgens doen we met studenten vanuit verschillende opleidingen onderzoek of we ontwikkelen oplossingen; applicaties die ondernemers echt kunnen gebruiken”.

Dat kopiëren van een aanpak klinkt makkelijker dan het is: “Overnames van kleine bedrijven zijn eigenlijk even complex als grotere bedrijven en de kosten voor de traditionele adviseur lopen dan ook op. Zo hoog dat het voor deze transacties eigenlijk niet meer uit kan. Die hele kant van de markt wordt daardoor niet goed bediend. Terwijl het kleine mkb wel de helft van de economie vormt. Daarom begonnen we al een tijd geleden met online tools voor kleine ondernemers, om ze daarmee toch verder te helpen. Dat lukt mondjesmaat. Eigenlijk willen mkb’ers geen online tools, ze willen gewoon iemand spreken. Als overnameadviseur ben je namelijk ook een soort coach, psycholoog, alles in één. En daar zijn we nog steeds een beetje zoekende. Bij de Hogeschool Utrecht klopten we aan met het idee: we willen automatiseren met AI, en dan wel persoonlijke aandacht kunnen bieden. We willen iets ontwikkelen waar die kleine onderneming wat aan heeft en waardoor het voor bedrijfsadviseurs ook uit kan om kleine bedrijven te bedienen. Een student van de HU ging voor ons aan de slag”.

Een AI onboarding chatbot op de website als resultaat

Het traject voor OvernameAdvies.nl heeft een AI chatbot opgeleverd. Ondernemers die zich oriënteren op de verkoop van hun bedrijf gaan naar de website, waar ze een chatmodule kunnen gebruiken. Daar kan de ondernemer bijvoorbeeld een verkoopklaarscan doorlopen. Ben: “Voor ons was leadgeneration of vooral leadkwalificatie één van de belangrijkste dingen. We krijgen veel aanvragen via de website. Heel goed natuurlijk. Maar niet al die mensen zijn klaar om te verkopen. Die zijn gewoon aan het snuffelen. Dat zijn dan mensen die normaal gesproken bellen, en dat kost tijd. Ook is de branche van belang. We zien bijvoorbeeld dat we weinig meerwaarde kunnen bieden voor horeca of kapsalons. Die willen we er snel uit filteren en dat kan met de AI chatbot. We proberen ondernemers uit deze branches nu wel met zo’n online tool te helpen, bijvoorbeeld met tips over hoe ze de waarde van hun bedrijf kunnen verhogen of waar ze hun bedrijf zelf ter overname kunnen aanbieden”.

Direct toepasbare applicatie

De studenten slaan niet direct aan het ontwikkelen: “Onze vraag beantwoorden begon met literatuuronderzoek. Daar heb je als ondernemer niet de tijd voor. Daar kwamen toch een paar verrassende dingen uit die ons helpen om beter zicht te krijgen op wie onze klanten zijn en met wie we verder in gesprek moeten. We keken er vroeger echt financieel naar. Je moet gewoon genoeg verdienen. Maar de meer softe indicatoren zijn ook belangrijk. Dat is allemaal verwerkt in de AI chatbot”.

Dat er concrete, toepasbare oplossingen worden ontwikkeld vindt Ben Koppenens opvallend en positief: “Vaak zie je dat trajecten met studenten eindigen in een soort Proof of Concept en dat het niet verder komt. In dit geval is er echt iets ontwikkeld dat live op onze website in gebruik is. Dat we snel konden testen is belangrijk, anders blijft het op de plank liggen en dan weet je nog niet of het zou werken. We zijn heel blij met het resultaat en leren veel. Ook over hoe we een volgende tool willen gaan vormgeven. Met AI en de AI-wetgeving wordt steeds spannender om dingen te gaan doen natuurlijk. Dus misschien dat we daar in een vervolgtraject in de learning community aandacht aan kunnen geven”.

Studenten werken hier aan een nieuw soort oplossing: “Er zijn al wel datakluis-achtige oplossingen voor bedrijfsadviseurs, maar dat soort pakketten richt zich meestal op het boekonderzoek. Dat is maar een stap in het hele proces. Ik miste echt een omgeving, waarin ik documenten tijdens het hele proces kan delen met de mensen die in die fase betrokken zijn”.

Mogelijkheden met AI

Annelies zegt over de AI-component van dit traject: “We hadden en hebben ook voor ogen om AI erin te verwerken. Dat is in deze eerste versie nog niet zo. De studenten wilden documenten checken met AI. Maar daarvoor moest ik bij voorbeeld zo’n 100 geheimhoudingsverklaringen aanleveren en dat kan niet zomaar.  We hebben ook over andere AI-componenten gesproken. Je kunt AI bijvoorbeeld inzetten als je kijkt naar potentiële kandidaten die het bedrijf kunnen overnemen. Welke matches zouden er kunnen zijn? Dan laat je het screenen van de potentiële koper ten opzichte van het te verkopen bedrijf door AI voorbereiden. En je kunt AI loslaten op arbeidsovereenkomsten met de vraag: zitten daar verschillen in?” Maud Boeken vult aan: “Nu zijn we op het punt dat alle documenten samenkomen op één plek en zijn we bezig met een due diligence tool. Dus we draaien op de achtergrond een model dat de adviseur helpt met: ‘hé let op, we zien hier iets opvallends in het jaarverslag. Of ‘de boekhouding van vorig jaar is niet compleet”.

Gebruiksvriendelijkheid en veiligheid

“De klant wil zijn bedrijf verkopen en dat is ontzettend intensief en spannend. Dat betekent dat je ook goed op gevoel en emotie moet letten. Zo’n omgeving moet voor de klant ook gebruiksvriendelijk, niet te complex en veilig zijn. Het gaat om gevoelige informatie, dus klanten zijn – terecht – hypersensitief waar hun data gestald worden. En het systeem moet altijd werken en blijven werken, want als we alles erin opnemen kan het niet opeens uit de lucht gaan. Daar is nog wel aandacht nodig in een vervolgtraject. Er zijn bij de HU natuurlijk ook studenten die verstand hebben van design, zodat het pakket gebruikersvriendelijk wordt”.

Doorontwikkeling met een nieuwe groep studenten

“Ik vond het erg leuk om dit proces met studenten te doorlopen. Het was heel mooi om te zien dat er een duidelijke structuur in het team zat. Er was één student in de lead en je zag de interactie tussen de studenten. Ze hebben een goede analyse gemaakt van wat er in vervolgtrajecten nog kan worden verbeterd en toegevoegd. Ik zou graag weer meedoen in een volgende ronde met een nieuwe groep studenten om wat er nu al is verder te ontwikkelen. Het zou mooi zijn om het echt in de dagelijkse praktijk gaan gebruiken!”.

Uitwisseling tussen experts en andere bedrijfsadviseurs

In de learning community wordt naast het ontwikkelen van applicaties veel kennis opgedaan en gedeeld. Ben Koppenens zegt daarover: “Praten met andere adviseurs is, als ze ook concurrent zijn, soms niet zo heel makkelijk. Maar in zo’n setting van een learning community lukt dat dan wel. Er zijn in Nederland 1.500 of 2.000 adviseurs, dus als je met zes of tien bij elkaar zit, dan maak je elkaar als groep sterker. We halen er veel inspiratie en kennis uit”.

Interesse? Geen kennis van AI nodig

Wil je als bedrijfsadviseur aansluiten bij de Learning Community: AI en Bedrijfsovernames van de Digital Hub Noordwest en het lectoraat Financieel Economische Innovatie van de HU? Dat kan. Na de zomervakantie starten weer nieuwe activiteiten. Maud Broeken maakt het laagdrempelig: “Je hoeft als bedrijfsadviseur geen verstand te hebben van AI. Als je nieuwsgierig bent naar wat AI kan betekenen voor bedrijfsovernames, ben je bij deze learning community aan het juiste adres. Een beetje afhankelijk van het project, maar na ongeveer zes maanden kun je een concreet resultaat verwachten”.

Over de Learning Communities

Hogeschool Utrecht (HU) en de EDIH Digital Hub Noordwest lanceerden in 2024 vijf learning communities om mkb’ers te ondersteunen bij innovatie met Artificial Intelligence (AI). Deze communities bieden ondernemers een collectieve innovatieafdeling waar zij samen met experts, onderzoekers, docenten en mede-mkb’ers kennis opdoen, pilots ontwikkelen en AI direct toepassen in hun bedrijf. Het doel: samen bouwen aan een toekomst vol innovatie en groei.